Zelfleiderschap. Wat is zelfleiderschap? Zelfleiderschap is jezelf zodanig beïnvloeden dat je optimaal gemotiveerd bent, dat je je eigen richting bepaald en daarmee optimaal presteert.
Leid jij je leven, of leidt het leven jou?
De huidige context waarin we leven & werken vraagt om:
- Meer eigen verantwoordelijkheid van medewerkers
- Meer eigen initiatief (pro activiteit) van medewerkers
M.a.w. er is meer zelfleiderschap gewenst binnen organisaties!
In een ander blog is reeds geschreven hoe je zelf meer regie neemt over je leven. Hieronder lees je wat je als leidinggevende kan doen om meer zelfregie te stimuleren op de werkvloer.
Zeven componenten
Er zijn zeven componenten van belang bij zelfleiderschap:
- Focus op eigen invloed
- Eigen koers bepalen / doelen stellen
- Jezelf observeren t.a.v. functioneren (zelfreflectie)
- Blijven leren / ontwikkelen en uitdagingen aangaan
- Jezelf belonen
- Zorgen voor leuk werk / werktaken
- Positief en constructief denken
Intrinsieke motivatie vergroot zelfleiderschap (en andersom ook natuurlijk)
Wanneer er aan drie natuurlijke basisbehoeften (verbondenheid, autonomie en competentie) wordt voldaan, garandeert dit een optimale groei en een optimale motivatie. Dit is de stelling van de zelf-determinatietheorie (ZDT) ook wel de zelfbeschikkingstheorie genoemd. Deze theorie heeft alles te maken heeft met onze natuurlijke neiging om ons op een gezonde en effectieve manier te gedragen. Oorspronkelijk werd deze theorie ontwikkeld door Edward L. Deci en Richard M. Ryan, intussen is deze theorie wereldwijd bestudeerd en verder aangescherpt.
De vervulling van drie psychologische basisbehoeften is een belangrijke voorwaarden voor het optimaal functioneren van medewerkers. Dit leidt tot meer werktevredenheid, meer vitaliteit, meer verbinding met de organisatie en de organisatiedoelstellingen.
De drie basisbehoeften zijn:
- Behoefte aan verbondenheid, met jezelf, het team en de organisatie en daarmee samen dingen oppakken en gezamenlijke doelen bereiken.
- Behoefte aan autonomie, het gevoel dat niet alles voor je bepaald wordt maar dat je ook zelf mee kan denken en mee kan doen.
- Behoefte aan competentie, dit vergroot je zelfvertrouwen als je weet dat je de taak en verantwoordelijkheid aan kan.
Zelfleiderschap versterken
Leidinggevende kunnen zelfleiderschap bij medewerkers versterken door te verbinden en te inspireren. Hoe doe je dat als leidinggevende?
- De verbinding verbeteren
- Ken, erken en bedank je medewerkers, ook en vooral wanneer de arbeidsomstandigheden stressvol zijn
- Steun medewerkers wanneer ze een fout begaan (een fout is een eerste stap in het leerproces)
- Stimuleer de ontwikkeling van en de deelname aan netwerken
- Zorg voor gezamenlijke doelen in het belang van de organisatie
- Zorg dat iedereen zijn mening kan uiten en dat er écht naar geluisterd wordt
- Zorg dat ieders eigenheid wordt gerespecteerd
- Zorg voor een sfeer van samen werken en samen leren
- Organiseer teambuildingsactiviteiten en informele momenten
- Zorg dat nieuwkomers zich snel thuis voelen in het team en de organisatie
- Autonomie stimuleren
- Communiceer over het uiteindelijk doel en geef medewerkers bevoegdheid naar eigen inzicht naar dit doel toe te werken
- Laat medewerkers zelf bepalen wie ze om hulp vragen
- Stel het resultaat voorop maar laat medewerkers zelf beslissen op welke manier ze het aanpakken
- Geef mensen verantwoordelijkheid en spreek hen daar op aan
- Moedig mensen aan om initiatief te nemen en vraag suggesties voor verbetering
- Zorg voor toelichting over beslissingen en doelstellingen en bespreek deze openlijk
- Competentie versterken
- Heb vertrouwen en uit positieve verwachtingen naar medewerkers
- Geef positief geformuleerde feedback waardoor het gevoel van competentie toeneemt
- Zeg eens vaker ‘dank je wel’
- Zorg voor voldoende uitdagende taken
- Zorg voor een duidelijk kader en een duidelijke context van de taak en verwachtingen
- Voorzie kansen om te leren
Hoe staat het met de invulling van uw medewerkers op de drie natuurlijke basisbehoeften? Kan de verbinding, autonomie en competentie in uw organisatie verbetert worden? Neem vrijblijvend contact op met één van onze vitalogen om samen te onderzoeken hoe wij u hiermee kunnen ondersteunen.